Εφορία: Τι αλλάζει στις φετινές φορολογικές δηλώσεις

Η περίοδος υποβολής των δηλώσεων ξεκινά φέτος από τις 17 Μαρτίου και λήγει στις 15 Ιουλίου. Από τις 17 Μαρτίου έως και λίγες μέρες μετά το Πάσχα (20 Απριλίου) εκτιμάται ότι θα έχουν υποβληθεί ήδη περίπου 1,5 εκατομμύριο δηλώσεις μισθωτών, συνταξιούχων και άλλων φορολογουμένων χωρίς εισοδήματα από επιχειρήσεις, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και ακίνητα.
Οι δηλώσεις αυτές θα έχουν προσυμπληρωθεί πλήρως και προεκκαθαριστεί ήδη από τις 17 Μαρτίου από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Εφόσον οι φορολογούμενοι δεν τις έχουν υποβάλει μέχρι το τελευταίο δεκαήμερο του Απριλίου, η ΑΑΔΕ θα τις οριστικοποιήσει και θα τις υποβάλει αυτόματα, εκδίδοντας ταυτόχρονα και τα σχετικά εκκαθαριστικά. Συνολικά, μέχρι τις 15 Ιουλίου, πάνω από 9.000.000 φορολογούμενοι, άγαμοι και έγγαμοι, θα πρέπει να έχουν υποβάλει περισσότερες από 6.500.000 δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

Φέτος, ισχύουν συνολικά 9 σημαντικές αλλαγές στη νομοθεσία για τη φορολογία των εισοδημάτων.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τις διατάξεις του φορολογικού νόμου 5162/2024 και την υπ’ αριθμόν Α1032/27-2-2025 απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γ. Πιτσιλή, για τον τύπο και το περιεχόμενο της φετινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του φορολογικού έτους 2024, τα σημεία που αλλάζουν φέτος στη φορολογική νομοθεσία και πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι φορολογούμενοι είναι τα εξής:

1) Αυξήσεις στα αφορολόγητα όρια εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατά κύριο επάγγελμα αγρότες με παιδιά. Ο φόρος εισοδήματος στις περιπτώσεις των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών με εξαρτώμενα τέκνα θα υπολογιστεί φέτος επί των εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις ή και αγροτικές δραστηριότητες με αυξημένα κατά 1.000 ευρώ τα αφορολόγητα όρια. Συγκεκριμένα, γι’ αυτές τις τρεις κατηγορίες φορολογουμένων τα αφορολόγητα όρια εισοδήματος αυξάνονται ως εξής:

* από τις 9.000 ευρώ στις 10.000 ευρώ, εάν υπάρχει 1 εξαρτώμενο τέκνο,

* από τις 10.000 ευρώ στις 11.000 ευρώ, εάν υπάρχουν 2 εξαρτώμενα τέκνα,

* από τις 11.000 ευρώ στις 12.000 ευρώ, εάν υπάρχουν 3 εξαρτώμενα τέκνα,

* από τις 12.000 ευρώ στις 13.000 ευρώ, εάν υπάρχουν 4 εξαρτώμενα τέκνα,

* από τις 13.000 ευρώ στις 14.000 ευρώ, εάν υπάρχουν 5 εξαρτώμενα τέκνα, κ.ο.κ.

Με βάση την κλίμακα φόρου εισοδήματος που ισχύει αυτή τη στιγμή, το όφελος σε ετήσια μείωση φόρου εισοδήματος ανέρχεται σε 90 ευρώ για κάθε μισθωτό, συνταξιούχο ή κατ’ επάγγελμα αγρότη με 1 εξαρτώμενο τέκνο και σε 220-240 ευρώ για κάθε μισθωτό, συνταξιούχο ή κατ’ επάγγελμα αγρότη με 2 ή περισσότερα τέκνα.

2) Βελτιωτικές αλλαγές στις διατάξεις που προβλέπουν τον προσδιορισμό των φορολογητέων εισοδημάτων των ατομικών επιχειρήσεων με βάση αντικειμενικά κριτήρια. Στόχος των βελτιώσεων αυτών είναι να μειωθεί το ύψος του ελάχιστου ποσού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει για ορισμένες κατηγορίες ατομικών επιχειρήσεων και εν τέλει να ελαφρυνθούν φορολογικά. Οι αλλαγές προβλέπουν ότι:

α) H μείωση κατά 50% του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος που ίσχυε πέρυσι για οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους θα ισχύσει και για οικισμούς που ανήκουν σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους.

β) Σε περίπτωση κατά την οποία σε μία επιχείρηση ο μέγιστος καταβαλλόμενος ετήσιος μισθός είναι υψηλότερος του ετήσιου κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα, η προσθήκη των κριτηρίων του 10% του κόστους μισθοδοσίας και του υψηλού τζίρου δεν θα γίνεται επί του μέγιστου μισθού, αλλά επί του κατώτατου, με τις όποιες προσαυξήσεις λόγω τριετιών. Για παράδειγμα, αν δεν γινόταν αυτή η αλλαγή στο σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης, σε μία επιχείρηση με 6 χρόνια λειτουργίας και με δύο εργαζομένους, όπου ο ένας αμείβεται με τον κατώτατο μισθό των 11.620 ευρώ τον χρόνο και ο άλλος με μεγαλύτερο μισθό, ύψους 20.000 ευρώ τον χρόνο, θα λαμβάνονταν υπόψη οι 20.000 ευρώ και επ’ αυτών θα προστίθεντο ποσό ίσο με το 10% της συνολικής ετήσιας δαπάνης μισθοδοσίας της επιχείρησης, καθώς επίσης και ποσό ίσο με το 5% τυχόν επιπλέον διαφοράς του ετήσιου τζίρου της επιχείρησης από τον μέσο όρο του τζίρου του κλάδου της. Με την αλλαγή που επήλθε πλέον, η προσθήκη του 10% της ετήσιας δαπάνης μισθοδοσίας και τυχόν υπάρχουσας διαφοράς τζίρου δεν θα γίνεται επί του μέγιστου μισθού των 20.000 ευρώ, αλλά επί του κατώτατου μισθού των 11.620 ευρώ. Αν το ποσό που προκύπτει από την πρόσθεση αυτή είναι μεγαλύτερο των 20.000 ευρώ, τότε θα λαμβάνεται υπόψη το ποσό αυτό ως βάση υπολογισμού του τεκμαρτού εισοδήματος. Αν το ποσό που προκύπτει από την πρόσθεση είναι μικρότερο του μέγιστου μισθού των 20.000 ευρώ, θα λαμβάνεται υπόψη ως ελάχιστο καθαρό φορολογητέο εισόδημα το ποσό του μέγιστου μισθού των 20.000 ευρώ.

3) Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλες τις ατομικές επιχειρήσεις και για τους εργαζομένους με «μπλοκάκι». Από φέτος, για το φορολογικό έτος 2024, προβλέπεται η κατάργηση τέλους επιτηδεύματος των 325 ευρώ για τους επιτηδευματίες και τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, καθώς και για τα υποκαταστήματα που αυτοί συστήνουν. Επιπλέον, καταργήθηκε το τέλος επιτηδεύματος των 400-500 ευρώ για τους εργαζομένους με «μπλοκάκι». Από το μέτρο αυτό ωφελούνται συνολικά περίπου 800.000 φορολογούμενοι.

4) Αύξηση από 27,5% σε 55% του συντελεστή προκαταβολής φόρου εισοδήματος επί της θετικής διαφοράς μεταξύ του φόρου εισοδήματος που αναλογεί στο δηλωθέν εισόδημα ατομικής επιχείρησης και του πιο υψηλού φόρου εισοδήματος που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια φορολόγησης του ν. 5073/2023. Για όσους αυτοαπασχολούμενους δηλώσουν εισοδήματα χαμηλότερα των τεκμαρτών που θα προκύψουν με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης, η προκαταβολή φόρου εισοδήματος θα υπολογιστεί πλέον ενιαία, με συντελεστή 55% επί του συνόλου του αναλογούντος φόρου εισοδήματος. Πέρυσι, σε κάθε τέτοια περίπτωση αυτοαπασχολούμενου, ίσχυε συντελεστής προκαταβολής φόρου 55% επί του φόρου που αναλογούσε στο δηλωθέν εισόδημα και συντελεστής προκαταβολής 27,5% (μειωμένος κατά 50%) επί της επιπλέον διαφοράς φόρου που προέκυψε λόγω προσδιορισμού του τεκμαρτού εισοδήματος σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος.

5) Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια που εισπράχθηκαν στο τελευταίο τετράμηνο του 2024 και προκύπτουν από συμβάσεις μακροχρόνιας μίσθωσης κατοικιών, τριετούς διάρκειας, υπό προϋποθέσεις. Από τις φετινές φορολογικές δηλώσεις, του φορολογικού έτους 2024, τίθεται σε ισχύ διάταξη που προβλέπει ότι απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος το εισόδημα που προέρχεται από εκμίσθωση κατοικιών με εμβαδόν έως 120 τ.μ., βάσει σύμβασης μίσθωσης διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) ετών που έχει συναφθεί μεταξύ της 8ης Σεπτεμβρίου 2024 και της 31ης Δεκεμβρίου 2025, εφόσον:

α) η εκμισθούμενη κατοικία:
i) είτε κατά τα φορολογικά έτη 2022, 2023 έχει δηλωθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως κενό ακίνητο (έντυπο Ε2) ή δεν έχει δηλωθεί ως μισθωμένο ακίνητο, ούτε ως κύρια ούτε ως δευτερεύουσα κατοικία του εκμισθωτή ούτε ως ιδιοχρησιμοποιούμενο ούτε ως δωρεάν παραχωρούμενο ακίνητο (έντυπα Ε1 και Ε2)
ii) είτε κατά το φορολογικό έτος 2023 έχει διατεθεί αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση και οι συναφθείσες βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν δηλωθεί στη Φορολογική Διοίκηση, και
β) ο εκμισθωτής δεν έχει υποβάλει στη Φορολογική Διοίκηση δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας για το ακίνητο κατά το έτος της μίσθωσης και έως την έναρξη αυτής (το κρατούσε δηλαδή «κενό») ή για το ίδιο διάστημα έχει υποβάλει δήλωση βραχυχρόνιας μίσθωσης του ακινήτου.

6) Απαλλαγή των φιλοδωρημάτων μέχρι 300 ευρώ μηνιαίως από τον φόρο εισοδήματος. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 5162/2024, από την 1η Νοεμβρίου 2024 απαλλάσσονται από τον φόρο τα φιλοδωρήματα έως του ποσού των 300 ευρώ μηνιαίως που λαμβάνουν μισθωτοί, προαιρετικά, από πελάτες της επιχείρησης, έναντι της παρασχεθείσας σε αυτούς εξυπηρέτησης, ανεξαρτήτως εάν αυτά λαμβάνονται μέσω της επιχείρησης ή απευθείας.

Η ως άνω απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος δεν καταλαμβάνει τα φιλοδωρήματα που καταβάλλονται σε εργαζομένους ως συγκεκριμένο ποσοστό του μισθού ή ημερομισθίου ή σταθερό ποσό με βάση όρο ατομικής συμφωνίας, σύμβασης εργασίας ή συλλογικής σύμβασης ή διαιτητικής απόφασης και εισπράττονται τακτικά, επαυξάνοντας τις αποδοχές τους.

Τα φιλοδωρήματα άνω του ποσού των 300 ευρώ μηνιαίως εξακολουθούν να αποτελούν πρόσθετες αποδοχές για τον μισθωτό, οι οποίες φορολογούνται με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

7) Εκπτωση από τον φόρο εισοδήματος του 100% των δαπανών για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών και λοιπών κτιρίων. Το συνολικό ποσό των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους 2024 και αφορούν αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών και λοιπών κτιρίων εκπίπτει από τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων. Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες αυτές μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε (5) ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο εκπιπτόμενης δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Δηλαδή, για το φορολογικό έτος 2024, ισχύει στις φετινές φορολογικές δηλώσεις μέγιστη έκπτωση φόρου 3.200 ευρώ (16.000 ευρώ/5 έτη). Το ποσό των δαπανών για αγορά αγαθών που λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση του φόρου δεν μπορεί να υπερβεί το ένα τρίτο (1/3) του ποσού των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών που λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση του φόρου.

8) Κλιμακωτή έκπτωση 2%-4% επί της συνολικής οφειλής που προκύπτει από την εκκαθάριση της δήλωσης σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής. Ανάλογα με τον χρόνο υποβολής της δήλωσης, η έκπτωση που παρέχεται σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης της οφειλής μέχρι τις 31 Ιουλίου διαμορφώνεται σε:

– 4%, αν η υποβολή της δήλωσης γίνει στο χρονικό διάστημα από 17 Μαρτίου έως 30 Απριλίου,

– 3%, αν η υποβολή της δήλωσης γίνει στο χρονικό διάστημα από 1ης Μαΐου έως 15 Ιουνίου,

– 2%, αν η υποβολή της δήλωσης γίνει στο χρονικό διάστημα από 16 Ιουνίου έως 15 Ιουλίου.