«Ημέρα Γυναίκας;» Μόνο στα λόγια!... - Του Καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου

 

Το σημερινό μου άρθρο το είχα προγραμματίσει για την περασμένη Δευτέρα 10 Μαρτίου αλλά το καθυστέρησα σκόπιμα όταν ανακοινώθηκε επικείμενος Ανασχηματισμός, προσωπικά τον κρίνω καλοπροαίρετα ως «Ανασυσχετισμό εσωκομματικών ισορροπιών» εξαιτίας της απογοήτευσης δεξιών ψηφοφόρων από την «Δεξιό-Κέντρο-Αριστέρα» Κυβέρνηση του κ Μητσοτάκη καθώς περίμενα να δω τις αποφάσεις του Πρωθυπουργού μας απέναντι στις Γυναίκες ΤΡΙΑΝΤΑ, ναι 30, Βουλεύτριες της ΝΔ.

Τι είδαμε με τον νέο Ανασχηματισμό;

Μόνο 12 Βουλεύτριες συμμετέχουν στο Νέο Υπουργικό Συμβούλιο ενώ ήταν 15 στο προηγούμενο, με αμετακίνητη την κ Μενδώνη ως Υπουργό Πολιτισμού!...

Δεν θα σχολιάσω τη ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ μείωση κατά 20% του αριθμού των Γυναικών στο νέο Υπουργικό Συμβούλιο και αφήνω στη δική σας κρίση το γεγονός ότι λίγες μέρες πριν, 8 Μαρτ γιορτάσαμε σε παγκόσμιο επίπεδο την «Ημέρα της Γυναίκας» που καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1977…

Με σεβασμό στις Ελληνίδες και στις γυναίκες όλου του Κόσμου χειροκροτώ τις γιαγιάδες, μητέρες, θυγατέρες, αδελφές, νύφες, εξαδέλφες όλων μας και επικεντρώνομαι ως Πανεπιστημιακό δάσκαλος, χωρίς προκατάληψη, στην αντιπαραγωγική καταπίεση των γυναικών επιστημόνων και επιχειρηματιών στον ανδροκρατούμενο κόσμο μας!...

Φέρνω στο προσκήνιο μια πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν αμέτρητες επαγγελματίες και ταλαντούχες γυναίκες με πανεπιστημιακά διπλώματα και μεταπτυχιακές σπουδές που απασχολούνται ως μεσαία και ανώτερα στελέχη σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, σε επιχειρήσεις και στην πολιτική.

     Για παράδειγμα, ενώ οι γυναίκες υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών σε πολλά Πανεπιστημιακά τμήματα και σχολές, στη συνέχεια «μένουν πίσω» σε ότι αφορά στην επαγγελματική τους εξέλιξη και καριέρα.

Οι στερεοτυπικές «ερμηνείες» περισσεύουν και επικεντρώνονται, σχεδόν κατά κανόνα, στην προτίμηση των γυναικών για δημιουργία οικογένειας και απόκτηση παιδιών επιλογές που σίγουρα είναι εις βάρος της «καριέρας» τους και τις αποτρέπει να αφιερώσουν την απαιτούμενη ενέργεια, το ενδιαφέρον και το ζήλο στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες.

     Η «ερμηνεία» είναι σαθρή καθώς σχετικές επιστημονικές έρευνες πιστοποιούν ότι ακόμη και οι γυναίκες-στελέχη που είναι πρόθυμες να «θυσιάσουν» την κλασική γυναικεία αγάπη για την μητρότητα και τη δημιουργία οικογένειας συνεχίζουν να παραμένουν στα μεσαία και ανώτερα επίπεδα της στελεχιακής διαστρωμάτωσης και παρά το γεγονός ότι διαθέτουν όλη την αναγκαία κατάρτιση, τις δεξιότητες, την εμπειρία και τα ηγετικά ταλέντα, συχνά ξεπερνιούνται από τους αρσενικούς ανταγωνιστές του που ίσως εν διαθέτουν τα ίδια με αυτές προσόντα.

     Σε τελική ανάλυση επιχειρήσεις, οργανισμοί εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά και ολάκερη η κοινωνία «χάνουν» εμποδίζοντας τις γυναίκες από το δικαίωμά τους να ανέλθουν στα υψηλότερα επίπεδα της διοίκησης. Αυτές οι τακτικές τελικά κοστίζουν πολύ ακριβά έστω και αν δεν αντικατοπτρίζονται στους ετήσιους ισολογισμούς επιχειρήσεων και οργανισμών.

     Με άλλα λόγια όταν η εκπαίδευση, οι εμπειρίες, οι ικανότητες και τα ταλέντα που έχουν οι γυναίκες-στελέχη δεν αξιοποιούνται κατάλληλα, χάνουν οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί και, κατά επέκταση, και οι κοινωνίες γενικότερα.

Επιτρέψτε μου τώρα να αναφερθώ στο φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» (διεθνώς γνωστή ως glass ceiling) που αφορά σε μία ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική στην καθημερινότητα επιχειρήσεων και οργανισμών, στον τομέα της εκπαίδευσης και στην πολιτική ζωή.

     Πριν δύο δεκαετίες σχετικές έρευνες ανέδειξαν το γεγονός ότι η «γυάλινη οροφή» ως πραγματικότητα εξακολουθεί να υπάρχεις στις ΗΠΑ παρά την εισαγωγή και την επιβολή του ιστορικού πλέον «Νόμου περί Πολιτικών Δικαιωμάτων του 1964» που είχε ως στόχο την απαγόρευση όλων των μορφών διακρίσεων, αλλά και παρά το τίτλο ΙΙ του «Νόμου περί Πολιτικών δικαιωμάτων του 1991» που καθιέρωσε την «Επιτροπή γυάλινης οροφής» για τον έλεγχο σχετικών φαινομένων.

     Σύμφωνα με το οικονομικό περιοδικό FORTUNE στις 500 μεγαλύτερες επιχειρήσεις των ΗΠΑ μόνο 52 γυναίκες βρίσκονται στην κορυφαία θέση της πυραμίδας της διοικητικής τους ιεραρχίας.

https://wbcollaborative.org/women-ceo-report/the-report/2024-executive-summary/

     Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα για τις γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς στις 250 μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας FTSE-250 μόνο 42 γυναίκες βρίσκονται στην κορυφαία θέση της πυραμίδας της διοικητικής τους ιεραρχίας.

https://www.ey.com/en_uk/newsroom/2024/11/two-year-decline-in-number-of-female-executives

     Στην Ελλάδα μόνο 2 από τις 25 μεγαλύτερες επιχειρήσεις έχουν γυναίκα στην κορυφαία διοικητική θέση η ΕΥΔΑΠ και η JUMBO (ποσοστό 8%).

     Στον επιχειρηματικό κόσμο, στις 500 μεγαλύτερες σε παγκόσμια κλίμακα επιχειρήσεις, 52 (10,2%) έχουν γυναίκα στην κορυφαία θέση της διοικητικής τους πυραμίδας.

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_women_CEOs_of_Fortune_500_companies    

Ενώ η πραγματικότητα είναι αρνητική για γυναίκες-στελέχη στον κόσμο των επιχειρήσεων, δεν είναι, δυστυχώς, καλύτερα στην ακαδημαϊκή ζωή. Σε διεθνή κλίμακα στα Πανεπιστήμια, ενώ τα ποσοστά φοιτητριών υπερτερούν από εκείνα των ανδρών, καθώς σχεδόν κατά κανόνα στα φοιτητικά σώματα οι γυναίκες αποτελούν το 55% και οι άνδρες το 45% σε θέσεις μελών Διδακτικού-Ερευνητικού-Προσωπικού και Διοικητικών Στελεχών οι άνδρες υπερτερούν αριθμητικά των γυναικών.

     Ακόμη και μια επιπόλαια ματιά σε εκπαιδευτικά ιδρύματα σε παγκόσμια κλίμακα, θα αποκαλύψει ότι υπάρχουν περισσότεροι άνδρες που κατέχουν τις θέσεις των Πρυτάνεων, Κοσμητόρων και Προέδρων από ό, τι οι γυναίκες.

     Συγκεκριμένα στα 200 κορυφαία Πανεπιστήμια της Υφηλίου μόνο 55 έχουν γυναίκες καθηγήτριες ως Πρυτάνεις ή Προέδρους και οι χώρες με σαφή πρωτοπορία στον τομέα αυτό είναι η Γερμανία, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία.

https://www.timeshighereducation.com/student/best-universities/top-10-universities-led-women

    Στην Πατρίδα μας έχουμε μόνο 3 πρυτάνισσες στα 24 ΑΕΙ (ποσοστό 12,5%) – συγκεκριμένα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στο Πάντειο. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία του Δικτύου των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων στα ΑΕΙ, σε 7 από τα 24 ιδρύματα – ποσοστό 29,2% δηλαδή – δεν υπάρχει καμία γυναίκα στα πρυτανικά συμβούλια.

https://www.in.gr/2025/03/08/greece/meiopsifia-oi-gynaikes-sti-dioikisi-ton-aei/

     Το θέμα της «γυάλινης οροφής» το ανέπτυξα διεξοδικά στο βιβλίο μου το οποίο κυκλοφορεί διεθνώς στην Αγγλική γλώσσα και είναι προσβάσιμο από το διαδίκτυο με τον παρακάτω σύνδεσμο:

http://bookboon.com/en/fundamentals-of-communication-p-r-and-leadership-ebook

    Κλείνω διαπιστώνοντας με λύπη ότι ενώ διανύουμε την Τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί, σε παγκόσμια κλίμακα, συνεχίζουν να λειτουργούν με τον κλασικό τύπο πατριαρχικής δομής εξουσίας. 

     Δυστυχώς η συγκεκριμένη μορφή βίας που λειτουργεί απαγορευτικά ως «γυάλινη οροφή» και κρατά τις γυναίκες σε θέσεις πολύ χαμηλότερες των προσόντων και ικανοτήτων που κατέχουν έχει ως πραγματική επίπτωση, πέρα από το ψυχολογικό για αυτές κόστος, τεράστιο οικονομικό κόστος στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες.

    Πότε θα σχηματισθεί μια μεγάλη σε μέγεθος ομάδα δυναμικών γυναικών-στελεχών οι οποίες, παραφράζοντας το κλασικό κάλεσμα των Marx & Engels, θα καλέσει τις γυναίκες επιστήμονες και στελέχη να «ΕΝΩΘΟΥΝ» καθώς δεν έχουν τίποτα να χάσουν, αλλά πολλά να κερδίσουν από τη συντριβή της «γυάλινης οροφής» που τις κρατά παγιδευμένες στα μεσαία κλιμάκια της διοικητικής ιεραρχίας;

     Αλήθεια, ποια γενιά γυναικών θα κάνει θρύψαλα τη «γυάλινη οροφή;»