Στο τραπέζι των ρυθμίσεων δανειολήπτες και κάτοχοι δανείων

Διμερή διάλογο μεταξύ δανειολήπτη και κατόχου δανείου, με στόχο την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης για τη ρύθμιση και την μετατροπή ενός «κόκκινου» δανείου σε ενήμερο, επιχειρεί η κυβέρνηση.

Με μία σειρά από πρωτοβουλίες, με χαρακτηριστικότερη την τελευταία τροπολογία που επιχειρεί βελτιώσεις στον τρόπο λειτουργίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, εκτιμάται ότι αυτό μπορεί σε ένα βαθμό να επιτευχθεί.
Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι υπάρχουν εκείνα τα διαθέσιμα εργαλεία που από τη μία προστατεύουν τον δανειολήπτη ο οποίος είναι σε πραγματική αδυναμία εξυπηρέτησης του δανείου του λόγω της κρίσης και από την άλλη κλείνουν τα «παράθυρα» σε τράπεζες και διαχειριστές δανείων να αποφύγουν αναιτιολόγητα την ρύθμιση.

Όπως σημειώνει ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, «ο εξωδικαστικός είναι ένας μηχανισμός που σήμερα που μιλάμε, παρά τις καθυστερήσεις, τις ατέλειες και τις δυσκολίες αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος ως το πιο επιτυχημένο εργαλείο ρύθμισης οφειλών των τελευταίων 12 ετών».

Στην πορεία για την κάλπη το θέμα των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών, θα βρεθεί, όπως όλα δείχνουν, ψηλά στην ατζέντα των κομμάτων που διεκδικούν την ψήφο του ελληνικού λαού.

Από την δική της πλευρά η κυβέρνηση, όπως τουλάχιστον αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, έχει φέρει το θεσμικό πλαίσιο το οποίο διαθέτει ασφαλιστικές δικλείδες και αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό τον πλειστηριασμό πρώτης κατοικίας. Όπως μάλιστα σημειώνει κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, τουλάχιστον για τους ευάλωτους, το δίχτυ προστασίας έχει μεγάλη περίμετρο υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο δανειολήπτης θα θελήσει να συνεργαστεί.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μέλημα και επιδίωξη της Πολιτείας, είναι να «σύρει» την τράπεζα ή τον διαχειριστή του δανείου στο τραπέζι του διαλόγου, έχοντας πολύ μικρά περιθώρια αποφυγής της ρύθμισης, εφόσον ο δανειολήπτης ανήκει στην κατηγορία των συνεργάσιμων.

Ας δούμε τα εργαλεία που έχει ο κάθε δανειολήπτης στην διάθεσή του, έτσι ώστε να αποφύγει την δυσάρεστη εξέλιξη του πλειστηριασμού:

1. Οι ευάλωτοι οφειλέτες από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχουν στην διάθεσή τους ένα ακόμη «όπλο». Και ποιο είναι αυτό; Το ενδιάμεσο πρόγραμμα έως τη λειτουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Όποιος, λοιπόν, δανειολήπτης έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν ευάλωτο, μπορεί να υποβάλει αίτηση στην ειδική πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, έτσι ώστε να λάβει το σχετικό πιστοποιητικό του ευάλωτου νοικοκυριού. Εν συνεχεία και αφού του εκδοθεί η σχετική βεβαίωση ο νόμος επιβάλλει την αναστολή κάθε ενέργειας αναγκαστικής εκτέλεσης. Επίσης η εν λόγω χορήγηση του πιστοποιητικού ανοίγει και τον δρόμο για την επιδότησή του από το κράτος για χρονικό διάστημα έως και 15 μήνες.

2. Δεύτερο στάδιο προστασίας του δανειολήπτη είναι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, που παρά τα όποια προβλήματα έχουν παρουσιαστεί στην λειτουργία του, πλέον τρέχει με καλούς ρυθμούς, όπως τουλάχιστον διαβεβαιώνουν από την Γραμματεία Διαχείρισης του Ιδιωτικού χρέους. Ο εξωδικαστικός επιτρέπει την συνολική ρύθμισή των οφειλών με βάση τα εισοδήματα και την περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη και μέσα σε αυτά περιλαμβάνονται οφειλές προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά Ταμεία, τις τράπεζες, ενώ πλέον σε αυτά θα περιληφθούν και οφειλές προς τους Δήμους.

3. Το πλέον πάντως αποτελεσματικό και λιγότερο χρονοβόρο εργαλείο και για τις δύο πλευρές, δανειολήπτη από την μία και τράπεζα ή servicers από την άλλη, είναι η διμερής ρύθμιση της οφειλής με δανειολήπτη και κάτοχο δανείου να μπορούν να έρθουν σε συνεννόηση. Το εν λόγω εργαλείο πριμοδοτείται από την Πολιτεία, ώστε οφειλέτης και κάτοχος δανείου να μπορούν να έρθουν ευχερέστερα σε συνεννόηση. Στην κατεύθυνση αυτή ενεργοποιείται από τα τέλη Απριλίου η πλατφόρμα, βάσει της οποίας όλες οι ρυθμίσεις θα γίνονται ηλεκτρονικά με στόχο να παρακολουθούνται τόσο από την ΕΓΔΙΧ όσο και από την ΤτΕ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρεται από την Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, έως τα τέλη του 2022, έχουν επιτευχθεί διμερείς ρυθμίσεις για δάνεια που υπερβαίνουν συνολικά τα 35 δισ. ευρώ, κάτι που όπως σημειώνεται, επαναφέρει στον υγιή οικονομικό κύκλο περισσότερους από 700.000 δανειολήπτες, ιδιώτες και επιχειρήσεις.

Από τα δάνεια αυτά, όπως επίσης σημειώνεται, πάνω από 8 δισ. ευρώ έχουν επανέλθει σε καθεστώς ομαλής αποπληρωμής την τελευταία τριετία και έχουν επιστρέψει στους τραπεζικούς ισολογισμούς ως εξυπηρετούμενα, αποκαθιστώντας την πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα για περισσότερους από 115.000 δανειολήπτες.

Οι Εταιρίες Διαχείρισης, αναφέρουν επίσης ότι οι συναινετικές ρυθμίσεις στην πλειονότητα των περιπτώσεων περιλαμβάνουν και άφεση χρέους. Για το α' εξάμηνο του 2023, οι Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων έχουν θέσει ως στόχο οι ρυθμίσεις και διευθετήσεις δανείων να ανέλθουν σε 3,2 δισ. ευρώ, αυξημένες πάνω από 30% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022.

Οι αλλαγές στον εξωδικαστικό

Τέλος, να σημειωθεί ότι στην τελευταία τροπολογία για την βελτίωση λειτουργίας του εξωδικαστικού περιλαμβάνονται οι εξής βασικές παρεμβάσεις, όπως ανέφερε και ο υπουργός Οικονομικών:

1. Εισάγεται η υποχρεωτικότητα στην αιτιολόγηση της απόρριψης της πρότασης ρύθμισης.
2. Δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες με μία μόνο οφειλή άνω των 10.000 ευρώ να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν τη περιουσία τους.
3. Δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών υπέρ τρίτων, όπως οφειλές σε δήμους
4. Διασφαλίζεται η συναίνεση των μικροπιστωτών στην πρόταση ρύθμισης, υπό προϋποθέσεις.
5. Τροποποιείται η διαδικασία διαμεσολάβησης με τους χρηματοδοτικούς φορείς, προς όφελος του οφειλέτη.
6. Διαγραφή σε ποσοστό 100% των τόκων της ρύθμισης, σε περίπτωση εξόφλησης των οφειλών.
7. Μειώνεται το επιτόκιο ρύθμισης οφειλών και μετατρέπεται από κυμαινόμενο σε σταθερό στο 3% από 5% που ήταν μέχρι σήμερα ενώ περιλαμβάνει και τις ήδη υφιστάμενες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.